In Pioniers Magazine zijn onderstaande drie artikelen verschenen over schaduw. Schaduwen zijn sporen of littekens van (historische) gebeurtenissen die ergens in je geheugen opgeslagen liggen maar die je niet (scherp) kunt zien en die op onbewust niveau veel van je denken, voelen en handelen bepalen. https://www.pioniersmagazine.nl/schaduwwerk-deel-1-persoonlijke-schaduw/ https://www.pioniersmagazine.nl/schaduwwerk-deel-2-familie-karma/ https://www.pioniersmagazine.nl/schaduwwerk-deel-3-collectieve-schaduw/ Schaduwen zijn een soort blinde vlekken. Om ons heen wordt het belang van schaduwwerk steeds meer benadrukt, op persoonlijk, relationeel en collectief niveau. Voor je persoonlijke ontwikkeling geeft het helderheid en meer ruimte als je ook je onbekende donkere kanten beter leert kennen. De communicatie tussen jou en de ander verbetert en verdiept als je kunt zien wat jouw triggers zijn en waarom je op bepaalde momenten veel meer emotie ervaart (boosheid, verdriet, opzij gezet, opgefokt, niet gezien voelen) dan eigenlijk passend is voor de reële situatie (zie deel 2 van het drieluik). En in de samenleving gaan steeds meer stemmen op om ook de collectieve schaduwzijden van ons verleden te zien en te erkennen (deel 3) ‘Schaduwwerk’ is in de huidige wereld van groot belang omdat er zoveel donkerte om ons heen is en werken aan schaduw meer licht kan brengen. Het gezamenlijk bewandelen van de weg naar een duurzame, inclusieve en rechtvaardige wereld wordt sterk bemoeilijkt door o.a. onderling wantrouwen, machtstreven, eenzijdig wij-zij-denken, een grenzeloos geloof in het markt denken of eindeloos discussiëren zonder besluiten te nemen. Deze belemmeringen weerspiegelen de negatieve aspecten van verschillende perspectieven of waardesystemen. Wanneer we daarentegen in staat zijn de positieve krachten van deze perspectieven in te zetten, ontstaat er meer ruimte voor verandering en mededogen. Het gaat dan om creëren van geborgenheid, daadkracht tonen, structuur aanbrengen, resultaatgerichtheid, open communicatie en innovatieve oplossingen. Om toegang te krijgen tot die positieve krachtbronnen is het vaak nodig om ‘verkrampte patronen’ of schaduwen in je denken en handelen te onderzoeken. Naast de eigen persoonlijke schaduw kun je ook beïnvloed worden door patronen die veel ouder zijn dan jijzelf, bijvoorbeeld door een familiepatroon: gedachten en reacties die van generatie op generatie worden overgedragen. Maar ook hebben we allemaal te maken met collectieve trauma’s en schaduwen. In tegenstelling tot Duitsland dat na de tweede wereldoorlog heel intensief met haar Holocaust verleden aan de slag is gegaan, kent Nederland daarin nog te weinig traditie.