Wat hebben deze jongemannen nodig?
Keulen markeert een nieuw fenomeen in Europa. Niet het seksueel geweld an sich, want dat gebeurt helaas maar al te vaak. Nieuw is de omvang en de openbaarheid. Wat is er aan de hand? Aan de verklaringen die worden aangedragen zoals cultuurverschillen, verschillende beelden over de man-vrouwverhouding, gebrek aan voorbereiding bij de politie of de afstompende werking van alcohol, wil ik graag een andere toevoegen: het ontbreken van voldoende structuur. Vanuit deze invalshoek worden weer andere oplossingen zichtbaar.
Waar komen ze vandaan?
De daders van deze actie schijnen vooral jongemannen uit Noord-Afrika te zijn met een enkele Duitser, Amerikaan of oorlogsvluchteling ertussen. In dit stuk focus ik op de jongemannen die naar Europa trekken. Wat is hun motivatie en achtergrond? Er zijn jongemannen die vluchten voor de oorlog of de dictatuur in hun land. Anderen zijn economische migranten die op zoek zijn naar werk en een beter leven.
Sommigen van deze economische migranten zijn goed opgeleid, velen niet. Ze leefden volgens de familie- of clantraditie, deels geïnspireerd en gesteund door het Christelijk of Islamitisch geloof. De opgave in deze fase van hun leven is het opbouwen van structuur door een opleiding te volgen, aan het werk te gaan of een gezin te stichten. Maar in hun land ontbreken zowel de mogelijkheden als een goed functionerende overheid die daar wat aan kan doen. De jongens gaan zich vervelen, zien geen perspectief meer, horen verhalen over het rijke westen en vertrekken, uit vrije wil of gestuurd door de familie. Op hun zoektocht los van hun familie en directe leefomgeving maken deze jongemannen gevaarlijke en gewelddadige dingen mee. Soms worden ze onderweg zelfs geronseld door groepen als IS.
Hun beelden en de realiteit van het westerse leven lopen behoorlijk uit elkaar. Eenmaal aangekomen in Europa met z’n instituties, wetten en procedures, en nadruk op ondernemerschap en eigen initiatief, ervaren velen dat deze wijze van maatschappelijke orde nieuw is voor hen. Wie geen verblijfsvergunning krijgt, heeft geen inkomen, gaat zwerven en loopt een groot risico
om te belanden in alcohol en drugsverslaving, armoede, criminaliteit, met mogelijk deelname aan dit soort Keulen incidenten. Met als gevolg: verlies van levenskracht en zelfrespect voor henzelf en voor de samenleving een last.
Preventie
Wat hebben deze jongemannen nodig? Allereerst – in niet-oorlogslanden – opvang en werkgelegenheidsprojecten in hun eigen land. Een vak leren, geld kunnen verdienen, trots kunnen zijn op wat je doet. Geef die jongens een perspectief daar in hun eigen land. Particuliere initiatieven doen dat al, maar overheid en bedrijven kunnen veel meer investeren in de economische ontwikkeling van ontwikkelingslanden, vooral gericht op de jeugd. Dat is de beste manier om de noodzaak tot vertrek te verkleinen.
Wanneer er duurzame werkprojecten en nieuwe bedrijven gevestigd zijn, wordt het ook legitiem om jongemannen terug te sturen wanneer ze hier geen verblijfsvergunning krijgen. Er kan dan daar een werkplek geregeld worden zodat ze ook met opgeheven hoofd terug kunnen naar hun familie. Niet met de verwachte dikke portemonnee maar wel met een baan en zelfrespect. Wanneer dat niet lukt in het land van herkomst, kan gedacht worden aan investeren in bijvoorbeeld meer ‘Groen Goud’ projecten in de agrarische sector. In o.a. Spanje, Egypte, Jordanië en India wordt gewerkt aan herstel van ecosystemen en biodiversiteit. Onvruchtbaar geworden gebieden worden in cultuur gebracht.
Actief kunnen zijn en respect verdienen
Jongemannen uit oorlogsgebieden en economische migranten die Europa bereiken, moet je niet aan hun lot overlaten wanneer ze hier in een opvanglocatie of AZC terecht komen. Ook voor hen is structuur het allerbelangrijkste, juist in de periode dat nog ‘gewacht’ moet worden op een definitieve uitslag. Benader hen persoonlijk en niet als een groep (zo is er minder risico op wangedrag door groepsdruk). Aan de slag met het leren van taal (Nederlands of Engels), vrijwillige en betaalde werkzaamheden in het AZC maar vooral daarbuiten. Geef hen mogelijkheden om hun talenten verder te ontwikkelen en in te zetten voor de gemeenschap. Jongemannen kunnen heel goed sportactiviteiten organiseren voor jongere kinderen. Ze kunnen muzikale en theatrale bijeenkomsten opzetten voor alle bewoners èn omwonenden. Zet ze aan het werk! Help hen om hun dagen vorm en zin te geven. Ondersteuning is nodig omdat het gewoon heel moeilijk is om zelf dit soort initiatieven te nemen in een onbekend land. Zonder ondersteuning gaan ze hangen en zich vervelen en nog maar eens naar het winkelcentrum lopen…. Deze aanpak creëert een win-win situatie voor iedereen.
De Tweede Kamer heeft gelukkig begrepen dat kleinschalige opvanglocaties noodzakelijk zijn om incidenten te voorkomen, draagvlak te creëren en integratie mogelijk te maken. Een van de volgende stappen is het voorkomen van ongestructureerde hangplekken gedurende maanden en jaren…. Geef ze wat te doen en maak gebruik van hun kwaliteiten!
Leida Schuringa
Februari 2016
Leida Schuringa maakt deel uit van het SDi-schrijverscollectief van CHE (Center for Human Emergence). Dit collectief bekijkt maatschappelijke vraagstukken vanuit Spiral Dynamics (www.spiraldynamicsintegral.nl) en biedt daarmee zicht op nieuwe oplossingen. Leida is auteur van verschillende boeken o.a. Omgaan met diversiteit; Projectmatig werken voor de non-profit sector en Community Empowerment in a developing country.
Dutch
English
