Leiderschap in de gemeente: zo binnen zo buiten

Leiderschap in de gemeente: zo binnen zo buiten

Het speelveld van gemeenten en de relatie tussen overheid en burgers zijn flink aan het schuiven. In het oude paradigma werden burgers vaak als ‘lastig’ gezien en hun ideeën werden marginaal getoetst. In de nieuwe praktijk staat het realiseren van gelijkwaardige samenwerking met burgers en andere externe partners steeds meer centraal. Het gaat daarbij ook om het faciliteren van autonome burgerinitiatieven (‘overheidsparticipatie’). Tegelijkertijd zijn niet alle burgers en partners even ondernemend en blijft het bestaande repertoire relevant.

Deze transitie vraagt om wezenlijke veranderingen bij de gemeente. Cultuurverandering met nieuwe vormen van leiderschap op alle niveaus in de organisatie wordt vaak genoemd als de oplossing. De gemeente zou zich ook moeten omvormen van een verkokerde hiërarchische organisatie tot een open netwerkorganisatie. Dat is echter gemakkelijker gezegd dan gedaan want de praktijk is vaak weerbarstig. Hoe begin je hieraan? Hoe zet je concrete stappen richting die nieuwe cultuur en organisatie? Wat vraag dit van het leiderschap van ambtenaren en bestuur?

Op 26 November jl organiseerde Synnervate een bijeenkomst voor bestaande en nieuwe klant contacten om dit thema met elkaar te bespreken. De inzet van deze Werkplaats Integral Works was om Spiral Dynamics Integral toe te passen op de dagelijkse realiteit van de gemeentelijke organisatie. Het was een bijzonder geslaagde middag, veel enthousiasme, een goede sfeer, betrokken mensen en mooie resultaten. Van de 18 deelnemers die voornamelijk afkomstig waren uit gemeenten, hebben er 8 voorafgaand meegedaan aan een flitsende SDi introductieworkshop. Zo begon iedereen met een basiskennis van ons gedachtegoed. In de inleiding maakten we een onderscheid tussen de volgende vier rollen die gemeenten (kunnen) vervullen:
– de rechtmatige gemeente, gericht op de taak (Blauw)
– de presterende gemeente, gericht op het proces (Oranje)
– de netwerkende gemeente, gericht op de keten (Groen)
– de participerende gemeente, gericht op de maatschappij (Geel).
Vervolgens brachten deelnemers drie concrete casussen in, die groepjes uitwerkten door SDi toe te passen. Het was heel verrassend om te zien hoe diep iedereen hierin dook en hoe helder de toegevoegde waarde van SDi was. Het smaakt naar meer!
Leida Schuringa, CHE Synnervate

Zie voor een impressie bijgevoegde graphic recording gemaakt door Willemijn Lambert (twitter.com/WM_Lambert / willemijn@creativenatives.nl ).